Levni - Minyatür Ustası

Blog yazılarım içinde açık ara ile ilgi gören bu yazımı tekrar okumak çok güzel.

Bu yazıyı okuyanlara bir tanıtım yapmak istiyorum:
http://ben-nejat.blogspot.com/2019/03/osmanly-gozle-gormek-1574.html

Yüzlerce yıl Bremen Üniversitesi raflarında saklı kalan bir eser buldum. Bence Levni'nin çizdiklerinden de yüzelli yıl öncesini çok güzel gözler önüne seriyor. Bu eserleri tanıtmak gerekiyor. 1570 yılı ile 1720 yılı arasında 150 yıl fark var. 

12 Eylül 2019



Levni 300 yıl önceki Osmanlı yaşamını bize anlatan çok büyük bir sanatçıdır.
Şair Vehbi'nin, III Ahmet'in şehzadelerinin 1720'deki sünnet düğününü anlatan Surname'sini süsleyen minyatürleri Levni'nin en ünlü eserleri arasındadır.

Levni burada kendisini ölümsüzleştirmiş olsa gerek. Celal Karaca kardeşimin yardımı ile sağdaki figürün Levni'nin imzası olduğunu öğrendim. Sağdaki L(em) ve V(av) harfleriyle burun ve ağzın profilden görüntüsünü resmetmiş, cepheden burun yapabilmek için de Y(e) harfini biraz stilize etmiş N(un) harfinin noktasını cepheden göz izlenimi versin diye sola kaydırarak bir imla hatasını da göze almış. Cephe ve profili birleştiren Levni'nin bu imzasını kübizmin ilk eserlerinden biri olarak kabul edebiliriz.

Sultan III.Ahmet, şehzadeleri ve sadrazam Nevşehir'li Damat İbrahim paşa köçekleri izlerken görülüyor.

Eğlencelerin bir kısmı Okmeydan'ında yapılmış geri planda tepeler ve Aynalıkavak kasrı farkediliyor.

Eğlenceler arasında geçit törenleri de var. Çeşitli meslek grupları, başka yerlerden gelenler de geçide katılıyorlar. Savaş oyunları benzeri gösteriler de yapılıyor.

Aynalıkavak kasrı önünde denizde yapılan gösterilerde ip cambazları hünerlerini gösteriyorlar. Araba gösterisi çok ilginç.





Burada ilk denizaltı görülüyor.Haliç sularına bakıp III.Ahmet’in dört şehzadesini sünnet ettirdiği şölende, şölenin 13.günü sudan çıkan timsahı anlatırım. Döneminde dört şehzadesini sünnet ettiriyor padişah III.Ahmet ve sudan bir timsah çıkıyor. Timsah kayboluyor, tekrar çıkıyor. Padişah şehzadeleriyle Aynalıkavak tahtında oturuyor. Timsah ağzını açıyor beş tane çengi çıkıyor içinden ve timsahın sırtında dans etmeye başlıyor. Tabii yiyecekleri de sunuyorlar kıyıya, timsahın ağzının içine girip kayboluyorlar. Bu saray görevlisi İbrahim Efendi’nin eğlence olsun diye yaptığı bir gösteri, yani ilk denizaltı III. Ahmet döneminde Haliç’te timsah şeklinde yüzdürülmüştür. Ne zaman, Haliç’e ne zaman baksam ben o timsahı görüyorum.
Sunay Akın
http://www.sunayakin.net/portal/sunay-akin-roportaj/2006/12/29/

Topkapı Sarayı'nda şehzadelerin sünnete gidişi.
Solda önündeki çeşmesi ve iki taraflı merdivenleri ile III.Ahmet kütüphanesi belli olmaktadır. Kütüphane çok yeni yapılmış olmalı(1719). Arkada Arz odası duvarları çinilerle kaplı olarak eski haliyle görülüyor. Bu bina 19.yüzyılda yanmış olup sonradan tamamen onarılmıştır. Şehzadeler belki de Okmeydanı eğlencelerinden saraya gelip Bab-u Saade kapısından geçerek sünnet odasına doğru gidiyorlar. Benim tesbitlerime göre öndeki şehzadenin solunda sultan III.Ahmet görülüyor. arkasında de Nevşehirli Damat İbrahim paşa olabilir.
Burası Topkapı Sarayı'nda Bağdat ve Revan köşkü ile İftariye köşkünün bulunduğu alan. Sünnet odası İİftariye köşkünün hemen solunda bulunuyor. Belki de sultan, şehzadeler sünnet edilirken para saçtırıyor ve hizmetliler de kapışıyor. Bugün de sarayı gezenler o havuza niyet tutup para atarlar.Bağlantı
Surname-i Vehbi