05 Temmuz 2012

Zayıf Coğrafyam

GAP turuna katılmadan önce bölgenin coğrafyasını, tarihini ve turistik yerlerini okuyarak hazırlık yapmak istedim. Coğrafya bilgimin zayıflığı beni utandırdı.

İllerin yerlerini bilmemek durumunda kalınca, coğrafya eğitimini sorgulamak gereğini duydum. Gitmeden ve görmeden bir yeri tanımanın mümkün olmadığını kabul etmek gerekiyor. 

Öğrenmek için temel bilgileri akılcı bağlantılarla anlamak lazım. Eğitimimizin zayıf halkası işte bu akılcı bağlantılar yerine ezber sisteminin öne geçmesinden doğuyor.

Ülkeler ve iller arasındaki coğrafi  sınırları nehirler, dağlar, göller gibi doğal oluşumlar belirler diye öğrenmiştik. Her il için bu sınırları öğrenmek önem kazanıyor. Yıllar içinde yapılan yapay göller( barajlar) de akılcı bağlantılara iyi bir katkıda bulunuyor.
Adıyaman ve Elazığ illerimizin konumları hakkında bilgim çok zayıftı. Haritayı inceleyip sınırları basit doğrular ile anlaşılması kolay hale getirince ortaya şu gerçekler çıktı:

Fırat nehri ve Güneydoğu Toroslar illerimizin sınırlarını oluşturuyorlar. Fırat nehri üzerine yapılan barajları tanımak akılcı bağlantıları zenginleştiriyor. Nurhak dağlarından Muş iline doğru çizilen Güneydoğu Torosların zirvelerinden geçen bir çizgi de Doğu Anadolu bölgesi ile Güneydoğu Anadolu bölgesini biribirinden ayırıyor.

İlk önce Keban barajı yapıldı  Keban Barajı Doğu Anadolu bölgemizde ve Fırat'ı oluşturan Murat nehri ile Tunceli ve Elazığ illerimizin sınırını oluşturuyor.

Malatya, Elazığ ve Bingöl illerimiz Toroslar'ın kuzeyinde ve Doğu Anadolu bölgesinde bulunuyor.

İkinci barajımız Keban'ın altında yapılan Karakaya Barajı. Bu barajın gölü Toroslar'ın kuzeyinde bulunuyor. Baraj Toroslar'ın bulunduğu Çüngüş mevkiine çok yakın. Burası aynı zamanda Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Urfa ve Adıyaman illerimizin sınırlarının biribirlerine en yakın oldukları bir nokta.

Karakaya baraj gölü Elazığ ile Malatya illerimiz arasındaki sınırı belirliyor ve bu noktada Elazığ Malatya'ya bir kama gibi saplanıyor.

Atatürk Barajı ise en son yapılan barajımız. Güneydoğu Anadolu'nun iki ilini Adıyaman ve Urfa'yı biribirinden ayırıyor. Fırat nehri daha sonra bir miktar batıya akıp güneye yönelip Gaziantep ve Urfa arasındaki sınırı oluşturuyor. Burada da Birecik ve Karkamış Barajları bulunuyor.